วัดพระธาตุเรืองรอง
พระธาตุเรืองรอง ตั้งอยู่ภายในวัดบ้านสร้างเรือง ในท้องที่บ้านสร้างเรือง ตำบลหญ้าปล้อง อำเภอเมือง จังหวัดศรีสะเกษ อยู่ห่างจากตัวเมืองไปทางทิศเหนือประมาณ 7.5 กิโลเมตร ตามถนนหลวงหมายเลข 2373 โนนสานัก – ดอนไม้งาม จากตัวเมืองไปทางทิศเหนือ ประมาณ 4 กิโลเมตร เลี้ยวขวาไปตามถนนสายบ้านวังไฮ – บ้านสร้างเรือง ประมาณ 3 กิโลเมตร พระธาตุเรืองรองจะอยู่ทางขวามือ ตั้งอยู่ที่วัดบ้านสร้างเรือง ม. 3 ต.หญ้าปล้อง อ.เมืองศรีสะเกษ จ.ศรีสะเกษ
พระธาตุเรืองรอง สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2525 เพื่อเป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุสำหรับให้ชาวพุทธ ลักษณะเป็นอาคารที่มีการผสมผสานศิลปะอีสานใต้ 4 เผ่า ได้แก่ ลาว ส่วย เขมร และเยอ มีความสวยงาม และเป็นเอกลักษณ์อย่างลงตัว บนยอดพระธาตุมีจุดชมวิว ที่สามารถชมทิวทัศน์โดยรอบได้อย่างงดงาม
วัดมีพื้นที่กว้างขวาง มีสิ่งก่อสร้างที่สวยงามหลายจุด เริ่มตั้งแต่ซุ้มประตูทางเข้า ที่ต้องลอดภาพรูปปั้นม้าขนาดใหญ่ จากนั้นจะเจอโบสถ์วัวเทียมเกวียนที่มีลักษณะเป็นรูปปั้นวัว 2 ตัว ขนาดใหญ่ กำลังลากเกวียนที่ครอบตัวโบสถ์อยู่ ซึ่งก่อนที่จะมาเป็นโบสถ์วัวเทียมเกวียนนั้น ก็เป็นเหมือนโบสถ์ตามวัดทั่วไป ต่อมาหลวงปู่ธัมมา พิทักษา ได้เห็นว่าในปัจจุบันนั้นหาดูเกวียนได้ยากแล้ว จึงได้จัดสร้างขึ้นให้คนรุ่นหลังได้เห็นถึงความสำคัญของการใช้เกวียนในสมัยก่อน
วัดบ้านสร้างเรือง หรือ วัดพระธาตุเรืองรอง สร้างเมื่อปี พ.ศ.2511 โดยมีหลวงปู่ธัมมา พิทักษา โดยหลวงปู่เล็งเห็นว่าบริเวณแถวนี้ไม่มีพระธาตุให้ชาวบ้านสักการบูชาเลย จึงได้ริเริ่มสร้างพระธาตุไว้สักการะบูชา ไว้ภายในวัด โดยพระธาตุที่สร้างแบบศิลปะพื้นบ้านสี่เผ่า ได้แก่ ส่วย เขมร ลาว เยอ เหมือนจังหวัดศรีสะเกษจะมีประชาชนมาจากเผ่าต่างๆ ตามข้างต้น จึงมีวัฒนธรรมประเพณีที่แตกต่างกันในเเต่ละชนเผ่า ที่ความสวยงาม และเป็นเอกลักษณ์อย่างมาก
ในปี พ.ศ.2511 หลวงปู่ธัมมา พิทักษา ผู้ซึ่งมีถิ่นกาเนิดอยู่ที่บ้านสร้างเรือง และขณะนั้นจาพรรษาอยู่ที่วัดอมรทายิการาม (วัดใหม่ยายมอญ) เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ได้กลับมายังเป็นผู้นาในการบุกเบิกป่าช้าเก่าของบ้านสร้างเรือง ซึ่งมีพื้นที่ประมาณ 1ไร่เศษ สร้างเป็นวัดประจาหมู่บ้าน ในขณะเดียวกันก็มีการขยายพื้นที่ทั้งการขอรับบริจาคและซื้อที่ดินใกล้เคียงเพิ่มเติมจนมีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 6 ไร่เศษ และได้มีการพัฒนาวัดบ้านสร้างเรือง อย่างต่อเนื่องเรื่อยมาจนเสร็จสิ้นสมบูรณ์ และได้รับพระราชทานวิสุงคามวาสี เมื่อปี พ.ศ.2520
ภายหลังจากการก่อสร้างวัดบ้านสร้างเรืองแล้วเสร็จ หลวงปู่ธัมมา พิทักษา ก็ได้มีแนวคิดว่าจะสร้างพระธาตุให้เป็นสถานที่ให้ชาวบ้านได้สักการบูชา โดยเห็นว่าชาวพุทธในเขตอีสานใต้ส่วนใหญ่มีฐานะค่อนข้างยากจน ปูชนียสถานทางพุทธศาสนาแต่ละแห่งก็อยู่ห่างไกล เช่น พระธาตุพนม (ประมาณ 400 กม.) ประปฐมเจดีย์ (ประมาณ 600 กม.)พระพุทธบาทสระบุรี (ประมาณ 500 กม.) พระธาตุดอยสุเทพ (ประมาณ 1,000 กม.) โอกาสที่จะไปสักการบูชาปูชนียสถานก็เป็นไปได้ยาก ดังนั้น หลวงปู่ธัมมา พิทักษา จึงตัดสินใจสร้างพระธาตุเรืองรองขึ้นที่วัดบ้านสร้างเรืองให้ผู้คนในเขตอีสานใต้ได้สักการบูชา
พระธาตุเรืองรอง วางศิลาฤกษ์ เมื่อวันที่ 15 มีนาคม 2524 ลงมือสร้างวันที่ 10 มกราคม 2525 ปัจจุบันถือว่ายังไม่แล้วเสร็จสมบูรณ์ยังมีสิ่งที่ต้องเพิ่มเติมอีกหลายๆ ประการ ตัวพระธาตุ มีฐานกว้าง 30 x 30 เมตร สูง 43.60 เมตร มี 6 ชั้น ชั้นบนสุดเป็นที่ประดิษฐานพระบรมเกศาธาตุ (เส้นผมของพระพุทธเจ้า) ให้ชาวบ้านได้สักการบูชายึดเหนี่ยวจิตใจของพุทธศาสนิกชน ส่วนอาคาร 5 ชั้นที่เหลือ จัดแสดงเป็นพิพิธภัณฑ์สี่เผ่าไทยที่เน้นการจัดแสดงวิถีชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์สาคัญในเขตอีสานใต้ อันได้แก่ ชาติพันธุ์เขมร ถิ่นไทย กูยหรือส่วย ไทยลาว และ ชาติพันธุ์เญอ (เยอ) โดยจัดแสดงทั้งในรูปแบบของแบบจาลองปูนปั้นขนาดเท่าจริง
พระธาตุเรืองรอง เป็นตัวอาคารมีการประดับสวดลายอย่างสวยงาม แบ่งออกเป็น 6 ชั้น ชั้นที่ 1 ใช้ประกอบพิธีทางศาสนา ชั้นที่ 2-3 ทำเป็นพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านชนสี่เผ่าไทยของศรีสะเกษ คือ เขมร ส่วย ลาว เยอ และส่วนจัดแสดงภาพพระบรมฉายาลักษณ์ของของในหลวง รัชกาล 9 ชั้นที่ 4 ประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญ ชั้นที่ 5 ใช้สำหรับการทำสมาธิ และชั้นที่ 6 เป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ (เส้นผมพระอรหันต์) และเป็นที่ชมทัศนียภาพของพื้นที่จังหวัดศรีสะเกษ
การจัดแสดงโบราณวัตถุและเครื่องมือเครื่องใช้ในวิถีชีวิตประเภทต่าง ๆ ที่ชาวบ้านเคยใช้นับแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน การจัดแสดงแบบจาลองปูนปั้นปริศนาธรรม รวมทั้งมีสถานที่สาหรับสักการบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทางพุทธศาสนา รวมทั้งภาพเขียนตามฝาผนังที่บอกเล่าเรื่องราวต่าง ๆ เช่น สถานที่สาคัญทางธรรมชาติ ประวัติศาสตร์ และโบราณคดีในเขตอีสานใต้ วรรณกรรมท้องถิ่นประเภทนิทานและชาดก เป็นต้น
ชั้นที่ 1 เป็นสถานที่จัดแสดงนิทรรศการนิทานพื้นบ้าน ความเป็นมาประเพณีวัฒนธรรมต่างๆ ในท้องถิ่นฮีตสิบสอง คลองสิบสี่ หุ่นจาลองปูนปั้นปริศนาธรรมในรูปแบบต่าง ๆ หุ่นจาลองปูนปั้นประเพณีพิธีกรรมที่สาคัญของชาวอีสานและบนขื่อคานมีภาพจิตรกรรมเล่าเรื่องราวพร้อม คาบรรยายเกี่ยวกับความเชื่อต่างๆ
ชั้นที่ 2 จัดแสดงภาพจิตรกรรมฝาผนังซึ่งจะมีภาพสถานที่ท่องเที่ยวและเหตุการณ์ต่าง ๆ ของจังหวัดศรีสะเกษ ระเบียงภายนอกทั้งสี่ด้านเป็นห้องจาลองวิถีชีวิตความเป็นอยู่ กิจกรรมประเพณีของชนเผ่าสี่เผ่าไทย คือ ส่วย เขมร ลาว เยอ
ชั้นที่ 3 เป็นสถานที่จัดแสดงวัตถุโบราณ เครื่องมือเครื่องใช้ในชีวิตประจาวัน และการประกอบอาชีพของ ชาวบ้านในอดีต เช่น เครื่องปั้นดินเผา ถ้วยชาม เครื่องมือ ดักสัตว์ อาวุธ เป็นต้น
ชั้นที่ 4 เป็นจุดพักผ่อน และเป็นจุดร่วมทาบุญใส่บาตรพระอรหันต์ 8 ทิศ
ชั้นที่ 5 จัดแสดงภาพถ่ายพระราชกรณียกิจพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและพระบรมวงศานุวงศ์ ที่ทรงเสด็จเยี่ยมพสกนิกร ชาวจังหวัดศรีสะเกษ จัดทาโดยศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราชตาบลหญ้าปล้อง
ชั้นที่ 6 เป็นที่ประดิษฐานพระบรมเกศาธาตุ (เส้นผม) ของพระอรหันต์ และเป็นจุดที่สามารถชมทิวทัศน์บริเวณโดยรอบ
บริเวณโดยรอบพระธาตุเรืองรองก็มีการตกแต่งพื้นที่โดยการสร้างแบบจาลองปูนปั้นปริศนาธรรม แบบจาลองปูนปั้นประเพณีพิธีกรรมที่สาคัญของชาวอีสาน และมีโบสถ์วัวเทียมเกวียนภายใน มีพระประธานประดิษฐานอยู่ให้นักท่องเที่ยวกราบไหว้บูชา
ส่วนด้านหน้ามีวัตถุมงคลและหนังสือธรรมะให้เช่าบูชา รวมทั้งมีการจัดสถานที่สาหรับการร่วมทาบุญโดยการบริจาค และจาหน่ายของที่ระลึก รายได้ทั้งหมดจะนามาใช้ในการปรับปรุงพัฒนาพระธาตุเรืองรองต่อไป
กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานตามประกาศราชกิจจานุเบกษา เล่ม 52 ตอนที่ 75 วันที่ 8 เดือนมีนาคม พ.ศ. 2478 และกำหนดเขตที่ดินโบราณสถานเป็นพื้นที่ประมาณ 12 ไร่ 2 งาน 39 ตารางวา ตามประกาศราชกิจจานุเบกษา เล่ม 99 ตอนที่ 155 วันที่ 21 เดือนตุลาคม พ.ศ. 2525
เอกสารอ้างอิง
โครงการประชาสัมพันธ์ ส่งเสริมการท่องเที่ยว ด้านศาสนสถาน ศิลปวัฒนธรรมและประเพณี. (ม.ป.ป.). ทัศนียภาพพระธาตุเรืองรอง. ศรีสะเกษ: สำนักงานปลัด อบต.หนองหญ้าปล้อง.
พระธาตุเรืองรอง ศรีสะเกษ. (2562, พฤศจิกายน 13). ไปด้วยกัน. ค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม 2566, จาก https://www.paiduaykan.com/
